Luister naar aflevering #1 van De Kattenpodcast
Hoe vaak sta ik niet in een dierenwinkel en vraag ik me af hoe jij als katten eigenaar in de jungle van kattenvoer een keuze kan maken. Zoveel merken en soorten voer en allemaal beweren ze de beste te zijn. De verpakkingen staan vol marketing trucjes: ze garanderen de beste smaak en doen gezondheidsclaims die mogelijk dubieus zijn. De fabrikant bedenken steeds nieuwe manieren om jou over te halen om hun voer te kopen.
En als je dat dan doet beweren ze vervolgens dat je niet mag switchen of afwisselen met andere merken. Nee, tuurlijk niet. Ze willen je een kattenleven lang als klant houden.
Ook dierenartsen zijn niet altijd even kundig als het om het voer van katten gaat. Heb je bijvoorbeeld ooit je eigen dokter of diëtiste horen zeggen dat je niet mag afwisselen, maar dat het het beste is om je leven lang dezelfde droge voeding te eten om te voorkomen dat je ziek wordt, of erger dood gaat?
Katten zijn carnivoren
Katten zijn pure vlees eters. In tegenstelling tot honden die ook kadavers eten bestaat het vlees voor katten altijd uit een vers gevangen prooi.
De vleeseter die de kat is hoort voer te eten met veel vocht, veel eiwitten, een matige hoeveelheid vet en nauwelijks tot geen koolhydraten.
Het kauwen slaan ze over, het gebit is gemaakt om de prooi vast te pakken en te verscheuren als hij te groot is om in één keer naar binnen te werken, maar niet om te kauwen. De kaak van een kat kan geen kauwende beweging maken, hij kan alleen maar bijten. De kattenmaag neemt de taak van kauwen over en werkt de eiwit verterende enzymen net zolang door de brij heen tot deze fijn genoeg is om de reis door de darmen te vervolgen.
Vlees is makkelijk verteerbaar, waardoor de darmen van een kat in verhouding tot alleseters en planteneters heel erg kort hoeft te zijn. Het voer gaat er snel doorheen en er vindt nauwelijks fermentatie plaats zoals in de buik van koeien en andere herbivoren.
Daarnaast is de spijsvertering van katten niet geschikt voor het verteren van koolhydraten. Ze hebben niet genoeg enzymen om suikers af te breken, hun korte darmen krijgen daar ook niet genoeg tijd voor. De eiwitten en vetten moeten zo snel mogelijk verteerd worden zodat de restanten het lichaam ook weer snel kunnen verlaten.
De enkele koolhydraten die katten eten komen uit de ingewanden van de prooi en die zijn al vermengd met de enzymen die de prooi zelf heeft aangemaakt.
Katten zijn helaas erg robuust
Katten zijn veerkrachtig en vallen vaak niet gelijk dood neer als ze een verkeerd dieet eten. Ze worden heel langzaam ziek en krijgen dan chronische ziektes en gaan daar uiteindelijk aan dood.
Katten hebben gedurende zo’n 2 miljoen jaar hun natuurlijke voer gegeten. Die bestond vooral uit vleesrijke prooien. Pas sinds de laatste 60-80 jaar voeren wij ze een plantaardig en droog, sterk bewerkt voer. Voer waarvoor ze dus niet gemaakt zijn en dat hun lijfje langzaam aantast.
De meeste mensen hebben echter niet door dat het droge voer niet goed voor ze is. Juist omdat ze er niet gelijk dood van neervallen. Anders zouden we wel sneller actie ondernemen.
Het huidige kattenvoer is niet alleen droog, maar het zit vaak ook vol kunstmatige voedingsstoffen zoals bijvoorbeeld de toegevoegde vitaminen, mineralen en conserveermiddelen. En van die zeer goedkope ingrediënten weet niemand wat de kwaliteit is en of het vervuild is met pesticiden en andere ziekmakende stoffen of organismen.
Tijdens de productie van brokken worden de ingrediënten aangetast door onder andere de hoge temperaturen die het voer moet ondergaan. Ook hierbij kunnen kwalijke stoffen ontstaan die de gezondheid van de kat kunnen aantasten.
En bedenk dat de meeste katten dit voer levenslang iedere dag eten. Generatie op generatie.
Laten we de verschillende soorten voer eens op een rijtje zetten.
De volgorde wordt vooral bepaald door de samenstelling van het voer, maar er is één aspect in de voerkeuze die veel belangrijker is dan de kwaliteit van het voer en dat is de kat zelf. Want het allerbeste voer is het voer dat wat de kat bereid is om te eten. Naast het feit dat iedereen zelf moet bepalen welk voer betaalbaar is, welk voer je wilt voeren of welk voer je mag geven vanwege gezondheidsproblemen, als de kat het niet wil eten houdt alles op.
Van de minst goede naar de beste keuze
Het is dus belangrijk om je kat zo goed mogelijk te voeren om hem ook zo lang mogelijk gezond en fit te houden. Hoe dichter bij de natuurlijke prooi hoe beter. En op basis van dat uitgangspunt is de onderstaande lijst samen gesteld.
We beginnen bij de droge brokken. Dit kattenvoer is nooit natuurlijk voor een kat. Nergens in de natuur eet een kat gedroogd vlees en al helemaal niet als het gemengd is met plantaardige ingrediënten. Een uitgehongerde kat die geen prooi meer weet te vangen zal in de natuur nooit z’n buik vullen met tarwe of rijst, maar uiteindelijk de hongerdood sterven.
Plantaardige brokken
Katten zijn vleeseters. Vegetarische brokken zijn dus absoluut uit den boze. Ondanks dat ze qua voedingsstoffen compleet zijn, wordt dit voer op een zeer onnatuurlijke manier geschikt gemaakt voor een kat die eigenlijk alleen maar dierlijke voedingsstoffen nodig heeft. Op dit soort sterk bewerkt voer kan geen enkele kat floreren en gezond oud worden.
Graan bevattende brokken
Mais, tarwe en rijst zijn de meest gebruikte granen in kattenvoer. Het zijn goedkope ingrediënten met veel calorieën en weinig voedingsstoffen. Dit voer is sterk bewerkt en moet met kunstmatige toevoegingen compleet gemaakt worden.
Hoewel iedere brok een beetje koolhydraten nodig heeft om te vorkomen dat ze uit elkaar vallen, voegen sommige fabrikanten zoveel suikers toe dat een brok tot wel de helft uit koolhydraten kan bestaan. En dat is veel te veel van en ingrediënt wat de kat niet nodig heeft.
Graanvrije brokken
Graanvrije brokken bevatten niet per se minder koolhydraten, in tegendeel. Veel graanvrije brokken zijn rijker aan koolhydraten omdat er andere zetmeel bronnen worden gebruikt. Vooral aardappelen en erwten zijn gewilde vervangers van de granen. En de nieuwste zetmeel trends zijn de kikkererwten, tapioca of linzen.
Een belangrijk voordeel is dat brokken zonder granen ook vrij zijn van gluten. Dit eiwit kan door katten niet verteerd worden, maardat wel ernstige gezondheidsproblemen kan veroorzaken.
Koolhydraatarme graanvrije brokken
Steeds meer fabrikanten zien in dat onze katten betere brokken moeten eten en verminderen de hoeveelheid koolhydraten. Nieuwe en slimme manieren om droogvoer te maken hebben als voordeel dat er minder zetmeel nodig is om te voorkomen dat brokken uit elkaar vallen.
Als het niet mogelijk is om een kat iets anders te voeren zijn ze een goed alternatief voor de suikerrijke varianten van de diverse grote merken kattenbrokken. Maar het zijn en blijven natuurlijk droge brokken.
Supermarkt natvoer compleet
Ieder natvoer is beter dan droge brokken. Ze hebben niet alleen het voordeel dat ze vele malen meer vocht bevatten, maar voor de productie van blikvoer is geen zetmeel nodig. Hierdoor zijn ze automatisch veel lager in koolhydraten dan droge brokken.
De relatief goedkope blikjes natvoer in de supermarkt bevatten over het algemeen wel meer vocht dan de natuurlijke prooi van de kat. En daarnaast bevatten ze meestal ook goedkope plantaardige ingrediënten, net zoals de granen in droogvoer. Er wordt vaak gebruik gemaakt van bijproducten waardoor het niet altijd even duidelijk is wat er in het blikje zit.
Graanvrij natvoer compleet
Graanvrij blikvoer bestaat meestal (bijna) helemaal uit dierlijke ingrediënten. Het voer is vaak duurder omdat er minder gebruik wordt gemaakt van goedkope bijproducten. Hierdoor weten we beter wat we onze katten voeren. Dit voer vinden we vaak in de dierenspeciaalzaken of online.
De eiwitten en vetten zijn door hun dierlijke afkomst van goede kwaliteit en zijn in de juiste hoeveelheden in het voer aanwezig.
Zelfgemaakt natvoer gekookt compleet
Zelf eten koken voor je kat is een hele mooie optie, maar je moet wel weten wat je doet. Het moet namelijk gebalanceerd zijn en alle vitaminen en mineralen bevatten die de kat nodig heeft.
Het geven van gekookt voer is niet per definitie slecht. Sommige katten eten geen rauw voer en andere katten kunnen bijvoorbeeld vanwege een alvleesklier ontsteking beter gekookt voer eten.
Gedroogd vers compleet
Het is in Nederland geen veel voorkomende soort kattenvoer, maar gedroogd vers voer is vaak wel van een goed kwaliteit. Het is langer houdbaar dat verse producten en het is makkelijker in gebruik waardoor het voor sommige mensen (en katten) een mooi alternatief is voor rauw kattenvoer. Soms kan dit gedroogde vlees weer geweld worden in water waardoor het voor de kat nog natuurlijker wordt om te eten.
Er worden geen hoge temperaturen gebruikt om het vlees te drogen (bv gevriesdroogd of lucht gedroogd) waardoor de voedingswaarde goed behouden blijft
Compleet KVV
KVV staat voor een commercieel rauw voer dat al dan niet compleet is. Het is dus belangrijk om te zorgen dat je de complete variant kiest. Om te voorkomen dat de rauwe voeding meer kwaad doet dan goed moet ook rauw vlees namelijk gebalanceerd zijn samengesteld.
Rauw KVV voer is gemalen vlees, organen en botten met eventueel verse kruiden en natuurlijke supplementen of een synthetische multivitaminen eraan toegevoegd.
Net als voor de brokken en het natvoer geld ook voor rauw voer dat het vlees van verschillende kwaliteiten kan zijn. Vooral rauw vlees moet erg vers zijn om te voorkomen dat er ziekmakende bacteriën of micro organismen in zitten.
Barf
Wil je nog een extra stapje zetten in de richting van beter voer dan maak je zelf rauwe voeding. Dan weet je precies wat erin zit en komt het zo dicht mogelijk bij de natuurlijke prooi van de kat. Het heeft nog alle levende enzymen en heeft niet geleden onder een een bewerkingsproces. Er zit echter ook een grote maar aan. Je moet je goed verdiepen in het samenstellen van rauwe voeding. Want zelf rauwe voeding maken is veel meer dan een kat een lekker vers kipfiletje of misschien zelfs een biefstukje geven. Doe het goed of doe het niet.
Net als alle eerdere soorten kattenvoer, moet met een zelf samengesteld voer het nog steeds gebalanceerd en compleet zijn. Het moet voldoende vitaminen, mineralen, antioxidanten en essentiële voedingsstoffen bevatten.
Zelf gevangen prooien
En natuurlijk gaat er niets boven een door de kat zelf gevangen verse biologische muis die met huid en haar kan worden opgegeten. Want alle onderdelen van de prooi zijn erg goed voor de kat, maar ze mogen vaak lang niet allemaal in commercieel voer aanwezig zijn. Dus zelf vangen is dan de beste optie.
